Niższe odszkodowania dla sygnalistów

Resort pracy zapowiada kolejne zmiany w projekcie ustawy o ochronie sygnalistów. Największe zainteresowanie wzbudza obniżenie dolnego progu odszkodowania, jakiego domagać będzie się mógł sygnalista dotknięty działaniami odwetowymi.  

Zamiast dwunastu – jedno średnie wynagrodzenie

Aktualna (na dzień 20 marca 2024 r.) wersja projektu ustawy przewiduje, że sygnalista, wobec którego zastosowano działania odwetowe, będzie mógł dochodzić odszkodowania w wysokości nie niższej niż 12-krotność przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku, ogłaszanego przez GUS. Aktualnie to powyżej 85 tysięcy złotych. 

Dla porównania – dolna granica odszkodowania jakiego może domagać się pracownik dotknięty mobbingiem lub dyskryminacją, to minimalne wynagrodzenie za pracę (aktualnie to 4.242,00 zł).  

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej planuje obniżenie dolnego progu odszkodowania dla sygnalistów do 1-krotności średniego wynagrodzenia. 

Argumentami dla takiego działania mają być przede wszystkim: 

• nieadekwatność minimalnego odszkodowania do charakteru niektórych działań odwetowych (np. odmowy udziału w szkoleniu lub pominięcie w premii); 
• zbytnie obciążenie finansowe dla małych i średnich przedsiębiorców oraz  
• ryzyko, że tak wysoko ustawiona dolna granica odszkodowania będzie zachęcała sygnalistów do doszukiwania się działań odwetowych w uzasadnionych decyzjach pracodawców.  

Resort nie zapowiada natomiast zmiany w zakresie zadośćuczynienia, jakiego będzie mógł domagać się whistleblower, niezależnie od odszkodowania. 

Co jeszcze do zmiany?

Oprócz obniżenia dolnej granicy odszkodowania, resort pracy zapowiada również kolejne zmiany w projekcie. To przede wszystkim: 

• wyłączenie z katalogu naruszeń prawa, które mogą być przedmiotem zgłoszenia korupcji i handlu ludźmi – te dodane zostały w ostatniej wersji projektu;
• dodanie prokurenta do katalogu osób, które mogą stać się sygnalistami – jest to istotne uzupełnienie. Dotychczas projekt wymieniał jedynie członków organów, wspólników i akcjonariuszy spółek;
• zagwarantowanie prawa do odszkodowania lub zadośćuczynienia również w razie naruszenia dobra osobistego osoby, na skutego zgłoszenia dokonanego w złej wierze – dotychczas projekt przewidywał, że warunkiem takiego roszczenia było poniesienie przez nią szkody. 

Prace nad projektem nadal w toku

Aktualnie prace nad projektem nadal pozostają na etapie Komitetu Stałego RM. Brak jest informacji, kiedy trafią pod obrady Parlamentu.  

Z punktu widzenia przedsiębiorców, istotne jest, że jak dotąd aktualny pozostaje okres 3 miesięcy na wdrożenie procedur zgłoszeń wewnętrznych dla podmiotów zatrudniających co najmniej 50 osób. Termin ten liczyć będzie się od dnia ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw.