Prawo cywilne
Zmiany w KPC związane ze wzmocnieniem ochrony małoletnich
Wejście w życie: 15 lutego 2024 r.
W związku z wprowadzeniem nowych regulacji mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa małoletnich zmianie ulegają również przepisy ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (dalej: „KPC”) które wejdą w życie 15 lutego 2024 r.
Ustawa nowelizująca wprowadza następujące zmiany:
zgodnie z art. 2161 KPC w sprawach dotyczących osoby małoletniego dziecka sąd wysłucha je, jeżeli jego rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości na to pozwala – od wejścia w życie ustawy jeżeli przed sądem dziecko odmówi udziału w wysłuchaniu, sąd odstąpi od tej czynności,
do art. 2161 KPC dodano § 3 i 4, zgodnie z którymi:
- wysłuchanie dziecka będzie mogło nastąpić tylko raz w toku postępowania, chyba że dobro dziecka wymagać będzie ponownego przeprowadzenia tej czynności lub potrzebę ponownego wysłuchania zgłosi dziecko, a ponadto ponowne wysłuchanie dziecka przeprowadzi ten sam sąd, chyba że jest to niemożliwe lub stoi temu na przeszkodzie dobro dziecka,
- jeśli sąd odstąpił od wysłuchania dziecka, najpóźniej przed zakończeniem postępowania, wymagane jest wskazanie w protokole posiedzenia lub rozprawy, z jakich przyczyn czynność ta nie została przeprowadzona,
dodany zostaje art. 2162 KPC, zgodnie z którym:
- oprócz wysłuchania dziecka w przystosowanych do tego pomieszczeniach w siedzibie sądu, możliwe będzie wysłuchanie go poza siedzibą sądu, jeśli dobro dziecka tego wymaga,
- w czynnościach wysłuchania oprócz sędziego będzie mógł brać udział wyłącznie biegły sądowy (jeśli z uwagi na stan zdrowia, rozwój umysłowy lub wiek dziecka niezbędne jest zapewnienie mu pomocy psychologicznej podczas wysłuchania lub zachodzi konieczność udzielenia pomocy sędziemu w zakresie rozpoznania potrzeb dziecka podczas wysłuchania),
- z przebiegu wysłuchania dziecka sporządzana będzie wyłącznie notatka urzędowa – przebieg wysłuchania nie będzie utrwalany za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk.
W związku z koniecznością zapewnienia odpowiedniej reprezentacji dziecka Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, sposób zapewnienia reprezentacji dziecka przez reprezentanta dziecka (którym może być adwokat lub radca prawny), w tym sposób ustalania listy reprezentantów dziecka, sposób wyznaczania reprezentanta dziecka oraz system szkoleniowy reprezentantów dziecka, mając na uwadze konieczność zapewnienia prawidłowego toku postępowania oraz prawidłowej realizacji prawa do ochrony interesów dziecka.