apl. radc. Agata Majewska o Rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2

7 lutego 2020 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2 (Dz.U. 325 z dnia 27 lutego 2020 r.). Jego regulacje obejmują zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2 przepisami o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.

Chodzi dokładnie o ustawę z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1239). Jej przepisy regulują szereg działań mających zapobiegać i przeciwdziałać rozprzestrzenianiu się chorób szczególnie niebezpiecznych – w tym również na gruncie prawa pracy. Dotyczą one w szczególności:

W zakresie obowiązkowych badań.

Osoby podejrzane (zarówno pracownicy, jak i osoby świadczące pracę w oparciu o cywilnoprawne formy zatrudniania) o zakażenie lub chorobę zakaźną podlegają obowiązkowym badaniom sanitarno-epidemiologicznym wykonywanym m.in. przez lekarzy medycyny pracy. Lekarze ci wydają oraz przekazują badanemu oraz pracodawcy odpowiednio orzeczenie o:

• zdolności do wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby albo
• czasowych lub trwałych przeciwwskazaniach do ich wykonywania prac.

Koszty takich badań pokrywane są na zasadach dotyczących świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Osoby, u których orzeczono czasowe lub trwałe przeciwwskazania do wykonywania prac, związanych z ryzykiem przeniesienia zakażenia, nie mogą wykonywać tych prac. W takie sytuacji Pracodawca (w stosunku do osób zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych – zleceniodawca) jest obowiązany, przy zachowaniu poufności, niezwłocznie odsunąć daną osobę od wykonywania tych prac.

W odniesieniu do pracodawców będących właścicielami, posiadaczami lub zarządzającymi nieruchomością.

Ustawa nakłada na nich obowiązek utrzymywania tych nieruchomości w należytym stanie higieniczno-sanitarnym, w szczególności poprzez prawidłową gospodarkę odpadami i ściekami oraz zwalczanie gryzoni, insektów i szkodników, które stanowią istotne ryzyko chorobowe.

W razie niebezpieczeństwa szerzenia się zakażenia istnieje możliwość ministerialnego określenia szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać obiekty produkcyjne, usługowe, handlowe, a także sposoby postępowania mające na celu zapobieganie zakażeniom i chorobom zakaźnym, oraz kwalifikacje osób uprawnionych do realizacji procedur czystości

W zakresie usprawiedliwienia nieobecności w pracy

Decyzja właściwego państwowego inspektora sanitarnego, wydana zgodnie z przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych stanowi podstawę do usprawiedliwienia nieobecności w pracy. Dotyczy to w szczególności odosobnienia pracownika z przyczyn przewidzianych tymi przepisami z uwagi na ryzyko związane z zakażeniem.

W zakresie wypłaty wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego.

Z uwagi na objęcie przypadków podejrzenia koronawirusa przepisami ww. ustawy, decyzja właściwego państwowego inspektora sanitarnego, wydana w oparciu o przepisy o zwalczaniu chorób zakaźnych stanowi również podstawę do wypłaty wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy oraz ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Będzie możliwość obowiązkowej pracy z domu?

Dodatkowo 1 marca 2020 r. do Sejmu wpłynął projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Planowana regulacja przewiduje m.in.:

a) Możliwość polecenia pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna) w celu przeciwdziałania COVID-19;

• dodatkowy zasiłek opiekuńczy za okres nie dłuższy niż 14 dni dla ubezpieczonego zwolnionego od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem – w przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których uczęszcza dziecko, z powodu COVID-19;

b) Możliwość nakładania na pracodawców przez Głównego lub Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego obowiązku m.in.:

• podjęcia określonych czynności zapobiegawczych lub kontrolnych oraz żądać od nich informacji w tym zakresie;
• dystrybucji środków ochrony osobistej – w stosunku do producentów, dystrybutorów lub importerów.

Obecnie projekt znajduje się na początkowym etapie procesu legislacyjnego, co nie pozwala na określenie dokładnej treści ani terminu wejścia w życie nowej regulacji.