Zgłoszenie Podwykonawcy do Inwestora

Kiedy podwykonawca może samodzielnie dokonać zgłoszenia przedmiotu robót do inwestora?

Uprawnienie do zgłoszenia przedmiotu robót do inwestora przysługuje każdemu podwykonawcy, którego zakres prac może zostać uznany za roboty budowlane. Co istotne – robotami budowlanymi nie będą przy tym każde prace wykonywane przez podwykonawców w ramach realizacji inwestycji budowlanej. Za takie nie można uznać na przykład tych mało skomplikowanych, niewymagających żadnego projektu oraz specjalistycznego nadzoru  ani takich, które polegają na wyłącznym świadczeniu usług (np. najmu sprzętu budowlanego). Robotami budowlanymi będą zatem prace, wymagające wykonywania ich w oparciu o projekt, realizowane pod nadzorem i z reguły w ramach większych przedsięwzięć.

Warto pamiętać o tym, że zgłoszenia przedmiotu robót do inwestora może dokonać każdy podwykonawca, zarówno bez zgody wykonawcy, jak i bez pośrednictwa wykonawcy w tym procesie. Zgłoszenie przedmiotu robót jest bowiem indywidualnym uprawnieniem podwykonawców w procesie budowlanym a dokonanie tej czynności samodzielnie, gwarantuje bezpieczeństwo w zakresie jego dokonania co do zasady.

Jakie kroki należy podjąć w celu skutecznego zgłoszenia robót do inwestora?

KROK I.

W pierwszej kolejności podwykonawca powinien w bardzo szczegółowy i precyzyjny sposób określić dokładny przedmiot i zakres robót budowlanych, które ma wykonać. Najczęściej przedmiot ten będzie wskazany w treści umowy o podwykonawstwo zawieranej z wykonawcą. Zdarza się jednak, że przedmiot robót jest opisany w umowie jedynie w sposób bardzo ogólny. Wówczas konieczne jest podjęcie samodzielnego trudu i opisanie poszczególnych prac, które mają zostać wykonane przez podwykonawcę.

Ważne!

Dokładne określenie przedmiotu robót jest kluczowe. Pominięcie przez podwykonawcę opisu niektórych prac lub ich niedoprecyzowanie może doprowadzić do problemów z przyszłym rozliczeniem się z inwestorem.

KROK II.

Skuteczne zgłoszenie przedmiotu robót inwestorowi wymaga zachowania określonej w Kodeksie cywilnym procedury. Należy pamiętać, że przepisy nakładają na podwykonawcę obowiązek pisemnego zgłoszenia przedmiotu robót. Formalnie oznacza to zaś, że szczegółowy przedmiot robót powinien być ujawniony na trwałym nośniku (najlepiej kartce papieru) i zawierać własnoręczny podpis osoby, która jest uprawniona do reprezentacji podwykonawcy. Osobami takimi są przede wszystkim członkowie zarządu, prokurenci, pełnomocnicy czy też osoba prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Należy jednak przy tym pamiętać o zasadach reprezentacji zgodnych z umową spółki, czyli na przykład wymogu złożenia podpisu przez dwóch członków zarządu albo prokurenta razem z innym członkiem zarządu.

Ważne!

Zgłoszenie przedmiotu robót z pominięciem formy pisemnej, na przykład przy zastosowaniu komunikacji e-mail lub SMS, nie będzie skuteczne i nie wywoła oczekiwanych skutków prawnych.

KROK III.

Po przygotowaniu szczegółowego przedmiotu robót z zachowaniem formy pisemnej, wymaganej przepisami Kodeksu cywilnego, podwykonawca musi jeszcze doręczyć pismo zawierające zgłoszenie do inwestora. Naturalnie może to nastąpić w sposób bezpośredni, tj. poprzez wręczenie zgłoszenia inwestorowi – na przykład na terenie budowy. Zwracamy jednak uwagę na to, aby fakt taki udokumentować. Kwestia dowodowa pozostaje tu bardzo istotna. Najlepszym sposobem będzie przygotowanie drugiego egzemplarza zgłoszenia i poproszenie o złożenie na nim przez inwestora swojego podpisu, który będzie stanowił potwierdzenie odbioru zgłoszenia. Innym sposobem doręczenia zgłoszenia jest skierowane egzemplarza na adres siedziby inwestora przesyłką poleconą z potwierdzeniem odbioru. Tak udokumentowane doręczenie pozwoli uniknąć jakichkolwiek problemów formalnych w przyszłości.

Ważne!

Przy zgłaszaniu przedmiotu robót do inwestora należy pamiętać o dwóch istotnych kwestiach. 

Pierwszą z nich jest termin. Zgłoszenie przedmiotu robót musi nastąpić przed rozpoczęciem ich wykonywania przez podwykonawcę. W innym wypadku zgłoszenie nie wywoła oczekiwanych skutków prawnych w postaci powstania odpowiedzialności po stronie inwestora.

Drugą kwestią pozostaje możliwość złożenia sprzeciwu przez inwestora. Kodeks cywilny przyznaje inwestorowi prawo złożenia sprzeciwu co do zgłoszonego przez podwykonawcę przedmiotu robót w terminie 30 dni od dnia otrzymania zgłoszenia. Złożenie przez inwestora sprzeciwu w zakreślonym terminie powoduje, że jego solidarna odpowiedzialność wraz z wykonawcą nie powstanie.

Jakie są skutki zgłoszenia przedmiotu robót do inwestora i korzyści dla podwykonawcy?

Szczegółowe informacje na temat skutków zgłoszenia przedmiotu robót do inwestora opisaliśmy w artykule dotyczącym solidarnej odpowiedzialności inwestora wraz z wykonawcą za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy [Solidarna odpowiedzialność inwestora za wynagrodzenie należne podwykonawcy – Kancelaria prawna Ślązak, Zapiór i Partnerzy – Katowice]

Pokrótce wyjaśniamy jednak, że skuteczne zgłoszenie przedmiotu robót do inwestora wiąże się z istotnymi z perspektywy finansowej korzyściami. Zgłoszenie powoduje bowiem powstanie pełnej odpowiedzialności inwestora, wspólnie z wykonawcą, za zapłatę należnego podwykonawcy wynagrodzenia. Od tej chwili, w przypadku zalegania przez wykonawcę z zapłatą wynagrodzenia, podwykonawca może zgłosić się bezpośrednio do inwestora i zażądać od niego zapłaty należnego wynagrodzenia. Inwestor będzie wtedy zobowiązany do uiszczenia wynagrodzenia, a jego wysokość odliczy z wynagrodzenia należnego wykonawcy.

Co się wydarzy, gdy zgłoszenia przedmiotu robót dokona jednocześnie zarówno podwykonawca, jak i wykonawca?

Odpowiedź na powyższe pytanie zależeć będzie przede wszystkim od tego, czy zgłoszenie do inwestora przez wykonawcę i podwykonawcę będzie zawierało w sobie ten sam szczegółowy przedmiot robót.

W sytuacji, gdy zarówno wykonawca, jak i podwykonawca dokonają zgłoszenia do inwestora tego samego przedmiotu robót, odpowiedzialność inwestora – jeśli nie zgłosi on w ciągu 30 dni sprzeciwu – będzie obejmowała przedmiot robót wynikający z obu wniosków (jako że obejmują one ten sam zakres prac).

Jeżeli jednak przedmiot robót w zgłoszeniach podwykonawcy i wykonawcy różni się, wówczas inwestor, jeśli nie wniesie w stosunku do żadnego z nich sprzeciwu, będzie ponosił odpowiedzialność w szerszym zakresie, z korzyścią dla podwykonawcy. Jeśli jednak wniesie sprzeciw co do zgłoszenia podwykonawcy, a nie wniesie go w stosunku do zgłoszenia wykonawcy, jego odpowiedzialność będzie ograniczona do przedmiotu zgłoszonego przez wykonawcę.

Czy z uprawnienia do zgłoszenia przedmiotu robót do inwestora może skorzystać również dalszy podwykonawca?

Tak, z uprawnienia do zgłoszenia przedmiotu robót do inwestora może również skorzystać dalszy podwykonawca (tj. podwykonawca podwykonawcy). Przepisy o solidarnej odpowiedzialności inwestora, a tym samym i zasad dokonywania zgłoszenia przedmiotu robót stosuje się odpowiednio do dalszych podwykonawców. Należy jednak pamiętać o konieczności zachowania procedury, której poszczególne kroki szczegółowo opisano w niniejszym artykule.

Podsumowanie

Podwykonawcy często pozostają pozbawieni możliwości uzyskania należnego im wynagrodzenia od inwestora, co wynika m.in. z opieszałości wykonawców, którzy zapominają niezwłocznie po zawarciu umowy o podwykonawstwo zgłosić przedmiot robót do inwestora. To zaś prowadzi do braku powstania solidarnej odpowiedzialności inwestora wraz z wykonawcą za zapłatę należnego podwykonawcy wynagrodzenia. Podwykonawca może jednak zadbać o własny interes i indywidualnie dokonać stosownego zgłoszenia. Podwykonawca będzie mieć wówczas pewność, że w przypadku braku rzetelności wykonawcy w zakresie zapłaty wynagrodzenia, będzie mógł domagać się zapłaty bezpośrednio od inwestora.