Nieoprocentowana pożyczka od podmiotu powiązanego do fundacji rodzinnej bez CIT

Ile wspólnego z fundacją rodzinną ma Tom Cruise? Z pozoru niewiele. Jednak w jednej z kultowych scen z obrazu pt. Jerry Maguire, bohater, agent sportowy, grany przez Cruise’a, wykrzykuje w amoku do swojego podopiecznego, aspirującego zawodnika NFL, zdanie stanowiące już pewien slogan – „Show me the money!”. Scena ta często staje mi przed oczyma, gdy w mojej praktyce przychodzi do przeanalizowania sytuacji, w ramach której określony podmiot potrzebuje dokapitalizowania zwracając się w stronę udziałowców, fundatorów, czy podmiotów powiązanych. Nie inaczej jest w przypadku zdobywającej popularność fundacji rodzinnej, która pozwala na korzystne opodatkowanie wypłacanych przez nią środków, które najpierw musi przecież w jakiś sposób pozyskać.

Ukryte zyski

Podobnie jak ma to miejsce w przypadku CIT estońskiego, ustawodawca przewidział tu kilka przypadków, których zaistnienie spowoduje wcześniejsze powstanie obowiązku podatkowego. Jednym z nich są świadczenia w postaci ukrytych zysków, mogące wystąpić w przypadku prób dokapitalizowania fundacji rodzinnej przez podmioty w jakiś sposób z nią powiązane.

Stosując terminologię futbolu amerykańskiego, do którego nawiązałem na wstępie, wskażę, że do kategorii ryzykownych zagrań w przypadku rozważanego dokapitalizowania fundacji rodzinnej zaliczone zostały m.in. odsetki, prowizje, wynagrodzenia i inne opłaty od jakiegokolwiek rodzaju pożyczki udzielonej fundacji rodzinnej przez beneficjenta, fundatora lub podmiot powiązany z beneficjentem, fundatorem lub fundacją rodzinną.

Zacytowany powyżej przepis, tj. art. 24q ust. 1a pkt 1 ustawy o CIT stał się przedmiotem interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z dnia 9 sierpnia 2024 r. o nr 0114-KDIP2-2.4010.221.2024.1.SJ (598785 | Podglad | Informacje | Eureka (mf.gov.pl). Interpretacja ta odnosiła się do opisu zdarzenia przyszłego, zgodnie z którym spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, powiązana poprzez osoby fundatorów z fundacją rodzinną, zamierza tejże fundacji rodzinnej udzielić nieoprocentowanej pożyczki. Ponadto, w związku z udzieleniem pożyczki fundacja rodzinna nie będzie zobowiązana do zapłaty spółce żadnych dodatkowych opłat, czy prowizji. Zarówno spółka, jak i fundacja rodzinna powzięły we wspólnym wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wątpliwości, czy udzielenie ww. pożyczki stanowiło będzie świadczenie w postaci ukrytych zysków, wyrażając przy tym stanowisko, iż w ocenie organu będzie ona neutralna na gruncie CIT dla fundacji rodzinnej.

Udzielanie pożyczek fundacjom rodzinnym

Dyrektor KIS uznał stanowisko wyrażone przez wnioskodawców za prawidłowe, argumentując, że przepisem, do którego odnosi się wprost przypadek udzielenia fundacji rodzinnej pożyczki przez podmiot powiązany (którym w niniejszej sprawie jest dla Fundacji rodzinnej Spółka) jest art. 24q ust. 1a pkt 1 ustawy o CIT. Na podstawie tej regulacji, za ukryty zysk mogłyby zostać uznane odsetki, prowizje, wynagrodzenia i inne opłaty, które fundacja rodzinna byłaby zobowiązana uiścić w związku z udzieloną jej pożyczką. Z uwagi jednak na okoliczność, że w przypadku nieoprocentowanej pożyczki, Fundacja rodzinna nie będzie dokonywała żadnych opłat, o których mowa w ww. przepisie, po stronie Fundacji rodzinnej nie powstaną ukryte zyski, które byłyby opodatkowane na podstawie art. 24q ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT. W analizowanej sprawie nie powstaną również ukryte zyski w rozumieniu art. 24q ust. 1a pkt 5 i 6 ustawy CIT, odnoszące się do sytuacji, w której to fundacja rodzinna udziela pożyczek swoim beneficjentom.

Z powyższym poglądem nie można się nie zgodzić. Opiera się ona na literalnej wykładni przepisów ustawy o CIT, choć nieraz zdarzało się, że i w tak oczywistych zagadnieniach organy podatkowe mają problem z właściwą wykładnią przepisów. Na szczęście w tym przypadku fundatorzy fundacji rodzinnych mogą odetchnąć z ulgą.