Kojarzysz EUDR? Nie? To będzie kosztowało.

Czy czternaście miesięcy to odpowiedni okres na wdrożenie przez przedsiębiorców procedur mającym zapewnić zgodność z zasadami rozporządzenia w sprawie wylesiania ¹ („EUDR”)? Odpowiedź brzmi, to zależy czy dany przedsiębiorca wie o istnieniu tego rozporządzenia. A wiedzieć warto, ponieważ za wprowadzanie do obrotu w UE towarów i produktów wbrew brzmieniu EUDR grożą surowe kary w postaci grzywien, czy konfiskaty takich towarów i produktów.

Cel i zakres Rozporządzenia EUDR

Rozporządzenie ma na celu ograniczenie wpływu Unii Europejskiej na globalne wylesianie i degradację lasów. Co istotne dotyczy ono wprowadzania na rynek UE oraz obrotu na nim (oraz wyprowadzania z tego rynku) towarów takich jak m.in. kakao, kawa, olej palmowy, soja, bydło, kauczuk, drewno oraz ich produktów pochodnych, drewno opałowe, fornir, meble, kawa, kakao, czekolada, olej palmowy, pasy lub pasy przenośnikowe lub napędowe z gumy, nici i sznurki gumowe, płyty, arkusze, taśmy, pręty i kształtowniki z gumy innej niż ebonit, opony (pełna lista towarów znajduje się w załączniku do EUDR).

Obowiązki przedsiębiorców i sankcje za nieprzestrzeganie przepisów

Podmioty wprowadzające ww. towary / produkty do obrotu na rynku UE zobowiązane są do przeprowadzania ocen ryzyka, aby upewnić się, że ich produkty nie pochodzą z terenów wylesionych. Muszą oni również śledzić pochodzenie surowców za pomocą geolokalizacji działek oraz składać roczne deklaracje zgodności z wymogami regulacji. Przed wprowadzeniem danego towaru / produktu do obrotu może być konieczne złożenie oświadczenia w zakresie należytej staranności w tym zakresie.

Wprowadzanie na rynek UE oraz obrót ww. towarami / produktami w sposób niezgodny z ww. przepisami zagrożone jest m.in. wysokimi grzywnami (do kilku procent rocznego obrotu) jak również możliwość konfiskaty towaru /produktów niespełniających wymagań wskazanych w rozporządzeniu EUDR.

Termin wdrożenia i znaczenie przygotowania

Rozporządzenie weszło w życie 29 czerwca 2023 roku, a pełna zgodność z jego wymogami będzie wymagana od 30 grudnia 2025 roku dla dużych podmiotów oraz od 30 czerwca 2026 roku dla małych i średnich przedsiębiorstw. Pomimo, iż ta perspektywa wydaje się odległa to z uwagi na zakres rozporządzenia EUDR oraz liczne wątpliwości z nim związanych pozostało niewiele czasu na zbadanie jego wpływu na prowadzoną działalność oraz podjęcie ewentualnych prac mających na celu wypracowanie stosownych procedur, które powinny zostać opisane w politykach i regulaminach.

Mało precyzyjne brzmienie przepisów EUDR oraz zakres obowiązków mogących ciążyć na podmiotach objętych opisywaną regulacją, mogą powodować istotne trudności w ich zastosowaniu. Co prawda, Komisja Europejska, chcąc wyjść naprzeciw wątpliwością związanym z wdrożeniem i funkcjonowaniem EUDR, wydała dokument zawierający najczęściej zadawane pytania w tym zakresie wraz z odpowiedziami. Nie do końca rozwiewa on jednakże wszelkie wątpliwości związane z EUDR. Dziwi także to, że odpowiedzi tam zawarte nie zawsze korespondują z brzmieniem przepisów EUDR. Pozostaje zatem nadzieja, że szczegółowe aspekty związane z wdrożeniem i działaniem EUDR wyklarują się z czasem, a organy nadzorujące realizację przedmiotowych obowiązków przez przedsiębiorców będą z wyrozumiałością spoglądały na potyczki przedsiębiorców z EUDR, stanowiąc przy tym dla nich wsparcie.

¹Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1115 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie udostępniania na rynku unijnym i wywozu z Unii niektórych towarów i produktów związanych z wylesianiem i degradacją lasów oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 995/2010.