Innowacyjny podatnik cz.4. Zmiany w uldze B+R

Podatnicy, którzy ponoszą koszty działalności badawczo-rozwojowej (B+R), mają możliwość odliczenia od podstawy naliczenia podatków dochodowych tych kosztów w dodatkowej wysokości. Możliwość dodatkowego odliczenia kosztów działalności B+R przewiduje funkcjonująca od 2016 r. ulga podatkowa, zwana powszechnie ulgą B+R. Pomimo, iż wskazana ulga funkcjonuje w krajowym porządku prawnym od wielu lat, to warto poświęcić chwilę, aby zaprezentować zmiany w jej regulacji od 1 stycznia 2022 r. Zmiany wprowadzone za pomocą tzw. „Polskiego Ładu” nie ominęły bowiem także tego mechanizmu podatkowego.

Ulga B+R – czym jest?

Ulga B+R została zaprojektowana jako narzędzie podatkowe napędzające wzrost innowacyjności polskiej gospodarki poprzez prawo podatnika do ponownego odliczenia raz poniesionych wydatków na działalność B+R. Mechanizm ulgi zakłada, że każda złotówka wydana na prace badawczo-rozwojowe może być dodatkowo odliczona od podstawy opodatkowania w wysokości 100%. Oznacza to, że raz poniesiony wydatek staje się kosztem podatkowym dwukrotnie.

Co więcej, w przypadku wybranych podatników prawo do dodatkowego odliczenia wynosi nawet 200% – prawo takie dotyczy :

• podatników mających status centrum badawczo-rozwojowego, będących mikro przedsiębiorcami, małymi lub średnimi przedsiębiorcami;
• podatników mających status centrum badawczo-rozwojowego, będących dużymi przedsiębiorcami (z wyjątkiem kosztów związanych z ochroną patentową).

Warto pamiętać, że dla nowych podatników przewidziane zostały również zwroty gotówkowe, jeśli kwota kosztów kwalifikowanych, które podlegają odliczeniu przewyższą kwotę osiągniętego dochodu.

Ulga B+R oraz IP – czy możliwe?

Od 1 stycznia 2022 roku przedsiębiorca, który:

• wykorzystuje wyniki prac badawczo-rozwojowych w celu osiągnięcia korzyści finansowych
  i osiąga z nich dochody kwalifikowane w myśl ulgi IP Box;
• ponosi koszty kwalifikowane do ulgi B+R;

będzie mógł skorzystać z obu ulg jednocześnie. Powyższa komercjalizacja polegać może na np. uruchomieniu produkcji produktów, które opierają się na licencji, tudzież innym prawie ochronnym lub na sprzedaży wyników B +R. Z ulgi tej mogą skorzystać podatnicy opodatkowani skalą podatkową, podatkiem liniowym oraz podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Wprowadzona regulacja umożliwia podatnikowi, osiągającemu dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, równoczesne opodatkowanie ich preferencyjną 5% stawką podatkową oraz odliczenie od nich ulgi B+R. Zgodnie z nową regulacją, podatnik nie będzie zobligowany do dokonania wyboru na koniec roku podatkowego pomiędzy dwoma wykluczającymi się preferencjami.

Ulga B+R – koszt pracowników

Kolejną istotną zmianą w zakresie ulgi B+R pozostaje współczynnik rozliczenia tzw. kosztów osobowych. Jeszcze w 2021 r. koszty wynagrodzeń pracowników odpowiedzialnych za prowadzenie prac B+R mogły zostać dodatkowo odliczone w wysokości 100%, proporcjonalnie do czasu pracy poświęconego na działalność B+R w danym miesiącu. Zasada dokonywania odliczeń proporcjonalnie do zaangażowania pracownika w pracę B+R nie uległa zmianie. Niemniej, niewielka redakcyjnie zmiana ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych/fizycznych doprowadziła do kolosalnej różnicy w tym obszarze dla wszystkich podatników.

Od 1 stycznia 2022 r. odpowiednie przepisy ustawy o PIT/CIT stanowią, że koszty wynagrodzeń pracowników są kosztem kwalifikowanym w wysokości aż 200%. Oznacza to, że wynagrodzenie pracownika wykonującego tylko pracę B+R (efektywnie: koszt pracodawcy bez składek na Fundusz Pracy i FGŚP) w wysokości 6.000 złotych zostaje w wyniku podatkowym uwzględnione w kwocie aż 18.000 zł. Trzykrotne rozliczenie tego samego wydatku w kalkulacji kosztów podatkowych stanowi z pewnością niebagatelną zachętę do prowadzenia takich prac.

Ulga B+R i ulga na prototyp – spokrewnione?

Jak wskazywaliśmy w poprzednich artykułach z serii Innowacyjny podatnik, tzw. ulga na prototyp jest nowym instrumentem, który został skierowany do podatników opracowujących nowych produkt w ramach działalności B+R. Ulga pozwala na odliczenie od podstawy opodatkowania dodatkowych 30% kosztów związanych z produkcją próbną nowego produktu oraz wprowadzeniem nowego produktu na rynek. W regulacjach ulgi na prototyp ustawodawca posługuje się pojęciem „produkcji próbnej nowego produktu”, którą definiuje jako:

„etap rozruchu technologicznego produkcji niewymagający dalszych prac projektowo-konstrukcyjnych lub inżynieryjnych, którego celem jest wykonanie prób i testów przed uruchomieniem procesu produkcji nowego produktu, powstałego w wyniku prowadzenia przez podatnika prac badawczo-rozwojowych, przy czym etap rozruchu technologicznego obejmuje okres od momentu poniesienia pierwszego kosztu związanego z tym etapem do momentu rozpoczęcia produkcji nowego produktu”.

W związku z powyższą definicją produkcji próbnej pojawiło się podnoszone już zagadnienie zakresu obu ulg podatkowych. Dokładne wyodrębnienie kosztów ponoszonych w każdej z ulg jest absolutnie konieczne dla prawidłowego ich rozliczenia. Znaczenie kwestii kwalifikacji kosztów do właściwej ulgi można łatwo dostrzec już w samy współczynniku kosztów, który w uldze B+R wynosi zasadniczo 100% a w uldze na prototyp wyłącznie 30%.