Fundacje – nie tylko te rodzinne z korzystnym opodatkowaniem

Oprócz – stosunkowo młodego w porządku prawnym – rozwiązania, jakim jest fundacja rodzinna, w obrocie gospodarczym od wielu już lat funkcjonują fundacje zwykłe. Właśnie w obrocie gospodarczym – gdyż niejednokrotnie, prowadzą działalność między innymi gospodarczą.

Kiedy możliwe zwolnienie z CIT?

A konsekwencją prowadzenia działalności gospodarczej może być wygenerowanie dochodu. A tam, gdzie pojawia się dochód – trzeba rozliczyć się z podatku. Należy bowiem pamiętać, że fundacje podlegają opodatkowaniu CIT na takich samych zasadach, jak podmioty tworzone w celach czysto gospodarczych (czyli spółki prawa handlowego). Mają więc obowiązek rozliczyć się z fiskusem z tego, co w ramach swojej działalności zarobiły. Nawet, jeżeli ich działalności przyświeca szczytny cel (a nie chęć zarobku).

Jest oczywiście jedno „ale”. Ma ono postać zwolnienia przedmiotowego, które pozwala zwolnić z podatku takie dochody, które zostaną przeznaczone i wydatkowane na cele działalności statutowej. Nie chodzi oczywiście o wszelkie cele, jakie fundatorzy umieszczą w statucie fundacji. Zastosowanie zwolnienia jest możliwe jedynie w zakresie realizacji celów traktowanych jako społecznie użyteczne, a więc:

• działalność naukowa,
• naukowo-techniczna,
• oświatowa, w tym również polegająca na kształceniu studentów,
• kulturalna,
• w zakresie kultury fizycznej i sportu,
• ochrony środowiska,
• wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę,
• dobroczynności,
• ochrony zdrowia i pomocy społecznej,
• rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz
• kultu religijnego.

Niestandardowe korzyści fundacji

Podsumowując – fundacja może prowadzić działalność gospodarczą, może też z takiej działalności osiągać dochody. Może te dochody przeznaczyć na działalność wartościową z perspektywy lokalnej społeczności – poprawiającą ofertę edukacyjną, kulturalną, czy w zakresie opieki zdrowotnej. A przecież w tym wszystkim fundacja może dostarczyć niemało satysfakcji samym fundatorom – jeżeli ich ambicje dotyczą prowadzenia lokalnego, młodzieżowego klubu sportowego czy amatorskiej działalności teatralnej. I co najważniejsze – działalność takiej fundacji można finansować z jej własnej działalności gospodarczej, która – przy spełnieniu wymogów ustawowych – nie będzie podlegać opodatkowaniu CIT.

Zwolnienie przedmiotowe z CIT dla działalności statutowej ma jeszcze jedną wartościową cechę. Zwolnienie dotyczy dochodów przeznaczonych i wydatkowanych na cele statutowe – bez względu na termin tego wydatkowania. Mogą się więc zdarzyć sytuacje, gdy środki finansowe wypracowane przez fundację, i pierwotnie przeznaczone na jej działalność statutową, ostatecznie jednak zostaną przeznaczone na dalszą działalność gospodarczą. Nie ma wątpliwości co do tego, że środki takie opodatkować trzeba. Tyle tylko, że ich opodatkowanie następuje dopiero w momencie ich wydatkowania niezgodnie z przeznaczeniem, co potwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej o sygn. 0111-KDIB1-2.4010.683.2023.2.AW:

Biorąc pod uwagę opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego należy zauważyć, że dochód, który pierwotnie został przeznaczony a następnie nie zostałby wydatkowany na działalność zwolnioną podlega opodatkowaniu. W sytuacji wydatkowania (przeznaczonego na cele statutowe zgodne z dyspozycją przepisu art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT) dochodu na cele inne niż przewidziane w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT, obowiązek podatkowy powstanie w momencie wydatkowania go niezgodnie z przeznaczeniem.

Takie późniejsze rozpoznanie dochodu (bez odsetek od zaległości liczonych od momentu przeznaczenia dochodu na cele statutowe) też jest pewną preferencją w porównaniu do podatników działających komercyjnie.

Podsumowując, działalność społeczną można finansować działalnością gospodarczą. A robiąc to w sposób przemyślany – można takie finansowanie zapewnić, korzystając z ulgi w CIT.